Het lijkt dat het steeds gewoner wordt: Kinderen in de groei die steeds jonger beginnen met het drinken van alcohol, onder het mom van: “…och, één pilsje kan toch geen kwaad?” Het is al hele lange tijd bekend dat alcohol een schadelijke werking heeft op de ontwikkeling van de hersenen bij jongeren in de groei. Laten we eens kijken waarom.
Tijdens de zwangerschap
Het is inmiddels normaal dat de moeder niet drinkt tijdens de zwangerschap. We weten allemaal dat de alcohol schade kan toebrengen aan de ontwikkeling van de hersenen bij een ongeboren kind. Maar een veelgehoorde vergissing is dat die ontwikkeling nà de geboorte gewoon doorgaat! Deze ontwikkeling duurt minimaal tot het 21ste levensjaar. Pas dan zijn de hersenen volgroeid. Als een puber zelf dus alcohol gaat drinken, heeft dit ook gevolgen voor de ontwikkeling van de hersenen.
Wat gebeurt er in de hersenen?
Het is een feit dat hoe jonger iemand is, hoe meer schade de alcohol toe kan brengen. Zelfs als dit maar een enkel pilsje betreft. De hersendelen die nog steeds in ontwikkeling zijn, en dus de meeste schade oplopen, zijn de volgende:
- Prefrontale schors: Dit is het deel van de hersenen waarmee het kind leert plannen, weloverwogen keuzes te maken en lange termijn doelen meenemen in de keuzes die ze maken. Deze is na het 16de levensjaar nog steeds in ontwikkeling.
- Hippocampus: Dit is het gedeelte van de hersenen waarmee de kids nieuwe dingen leren, en deze nieuwe informatie leert opslaan. Als een jongere regelmatig drinkt, kan de Hippocampus 10% kleiner zijn dan in een normaal geval. Maar ook af en toe drinken zal een kleinere, en dus minder efficiënte, Hippocampus opleveren.
De gevolgen op langere termijn zitten vooral in het vermogen om zich te kunnen concentreren en informatie op te kunnen nemen en op te slaan. Ook kan op latere leeftijd impulsief gedrag een probleem worden.
Het is niet bekend bij welke hoeveelheid alcohol het kind schade op gaat lopen, maar wel weten we dat een puber gemiddeld 1,5 jaar na de eerste slok alcohol, voor het eerst dronken wordt, meestal onder sociale druk van de groep ‘vrienden’.
Comazuipen
Als een kind een black-out heeft, kan er blijvende hersenschade optreden. Deze black-out kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld het zogenaamde ‘comazuipen’. Dit fenomeen komt helaas steeds vaker voor onder jongeren tussen de 12 en de 17 jaar. De puber drinkt in relatief korte tijd veel alcohol, waardoor een bewusteloosheid optreedt. De black-out die hierop volgt is een tijdelijke stoornis in de hersenen, maar de herinneringen van de vorige dag wijn wel verdwenen.
Je kind ‘leren drinken’
Een algemene aanname is het feit dat je beter je kunt leren drinken, zodat deze er verstandiger mee om kan gaan als de puber buitenshuis drinkt, dus zonder toezicht. Inmiddels is bewezen dat dit beslist niet werkt. De puber gaat juist meer drinken, in de wetenschap dat het ‘toegestaan’ is. Uit diverse onderzoeken kunnen we de conclusie trekken dat ouders het beste streng kunnen zijn in het verbieden van alcohol. Dit is niet altijd heel lang vol te houden, maar hoe langer hoe beter. In ieder geval tot de leeftijd van 16 jaar.
Wettelijke regeling
Zwak-alcoholische dranken mogen niet verkocht worden aan jongeren onder de 16 jaar. Sinds kort is ook een nieuwe, aanvullende, wet van kracht die het zelfs verbied aan jongeren onder de 16 jaar om alcohol in hun bezit te hebben als ze zich bevinden in een openbare of publieke ruimte zoals een kroeg, winkelcentrum, stationshal of een park. Voor sterk-alcoholische dranken geld nu een leeftijdsgrens van 18 jaar. Er is op dit moment een debat gaande om de leeftijd voor het nuttigen en in het bezit hebben van alle soorten alcohol te verhogen naar 18 jaar.
Verantwoordelijkheid van de ouders
Alleen maar verbieden van alcohol, zonder enige vorm van uitleg, zal niet werken. Het zal de puber alleen maar stimuleren om te gaan drinken. Alles wat verboden is, is toch veel spannender?
Het werkt alleen als de ouders de pubers goed informeren over alcoholgebruik op jonge leeftijd, en de mogelijke gevolgen daarvan.
