Het is niets nieuws dat met name in gezinnen met kleine kids er regelmatig gewonden vallen. Hierbij varieert de ernst van een schaafwondje bij het vallen, tot een lelijke snijwond of een gat in het hoofd. In de meeste gevallen gelukkig prima zelf te behandelen, zonder een vervelend bezoek aan de huisarts of de eerstehulppost. Maar hoe doe je dit?
De basis van wondverzorging
Er zijn natuurlijk allemaal verschillende soorten wonden die stuk voor stuk een andere behandeling nodig hebben. Maar in beginsel kun je 5 basisstappen onderscheiden. 5 stappen die je altijd moet volgen bij het verzorgen van de wond:
Stelp het bloeden
In het geval van een klein wondje, zal het bloeden vanzelf stoppen na enkele minuten. Er is sprake van een verwaarloosbaar verlies van bloed en zal dus geen consequenties hebben. Op het moment dat de wond groter is, of als een slagader hierbij betrokken is, wordt het een ander verhaal. Probeer het bloed te stelpen door minimaal 10 minuten een schone doek op de wond te drukken. Lukt dit niet, ga dan direct naar de huisarts of naar een eerstehulppost.
Het schoonmaken van de wond
Schoonmaken van de wond doe je met lauw water. Voorzichtig deppen met een schone doek, beslist niet wrijven! Ook al zie je in eerste instantie geen vuil, schoonmaken blijft belangrijk. Verwijder alle vuil, dus ook zandkorrels, modder, straatvuil etc. Als het niet lukt om alle vuil te verwijderen, ga dan naar de huisarts.
Het ontsmetten van de wond
Als de wond schoon is, is ontsmetten een heel belangrijk punt. Het heeft de voorkeur om een antisepticum te gebruiken met maar één werkzame stof. Gebruik chloorhexidine of povidonjodium.
Pleister of een verband aanbrengen
Vroeger werd door medici aangeraden om de wond niet af te dekken. Het zou het genezingsproces bevorderen als het aan de open lucht blootgesteld wordt. Maar tegenwoordig doen we dat toch anders: Door het aanbrengen van een pleister of een verband blijft de wond een beetje vochtig en is het beschermd tegen bacteriën van buitenaf. Dit voorkomt nare littekens door het ontbreken van een uitgedroogde korst, en beschermd teven tegen bacteriën.
Vernieuwen van het verband of pleister
Vernieuw het verband of de pleister minimaal 1 keer per dag. Vervang het in ieder geval als het nat is geworden, bijvoorbeeld na het douchen of als je in de regen gelopen hebt.
Zelf doen of naar de huisarts?
Na een eerste inspectie van de wond, meestal na het schoonmaken, kun je vaak direct al inschatten of je dit zelf kunt verzorgen, of dat de huisarts of een eerstehulppost dit moet doen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij diepe snijwonden of rafelige bijtwonden.
Op het moment dat je besluit om naar een arts te gaan, volstaat het in eerste instantie om de wond een beetje schoon te maken en het bloeden te stelpen. Ga beslist niet met (kleurende) Betadine in de weer, of met ontsmettende zalven. De arts moet de wond ook visueel kunnen beoordelen, en door zalf of Betadine kan hij niets zien. Hij zal dit dus weer schoon moeten maken. Kost tijd en waarschijnlijk veel pijn bij de patiënt. Gewoon het bloed proberen te stelpen, en naar de arts toe gaan. Niks meer en niks minder!
